"Ik stond onder de douche en opeens kon ik mijn eigen shampoo niet meer verdragen. De geur, die ik altijd zo lekker vond, leek ineens honderd keer sterker. Ik werd er zelfs een beetje misselijk van."Veel mensen die chemo krijgen, herkennen dit soort momenten. Je favoriete parfum, de geur van koffie in de ochtend of zelfs het avondeten dat staat te pruttelen – dingen die ooit vertrouwd waren, kunnen tijdens je behandeling ineens te intens, vreemd of ronduit vies ruiken.

Het is niet alleen vervelend, het kan ook invloed hebben op hoe je je voelt, wat je eet en zelfs hoe je je verzorgt. Gelukkig is dit meestal tijdelijk en zijn er slimme manieren om er beter mee om te gaan. In dit artikel lees je waarom je geurzin verandert tijdens chemo, hoe lang het kan duren en krijg je praktische tips om het jezelf wat makkelijker te maken.

Waarom verandert je geurzin tijdens chemo?

Chemotherapie richt zich op snel delende cellen, zoals kankercellen. Maar het kan ook invloed hebben op gezonde cellen, waaronder die in je slijmvliezen en zenuwbanen die verantwoordelijk zijn voor geur- en smaakbeleving. Daarnaast kan chemo je immuunsysteem en hormoonbalans verstoren, wat indirect ook je reukvermogen beïnvloedt.

Belangrijke factoren:

• Beschadiging van geurcellen: De cellen in je neusslijmvlies kunnen tijdelijk minder goed functioneren.
• Veranderingen in je speekselproductie: Een droge mond kan ervoor zorgen dat geuren anders worden ervaren.
• Verhoogde gevoeligheid: Sommige mensen ervaren dat geuren plots veel intenser binnenkomen, wat misselijkheid kan triggeren.
• Medicijngeur: Sommige chemomedicijnen hebben zelf een sterke geur die je geurervaring kan verstoren.

Heeft iedereen hier last van?

Nee, niet iedereen ervaart geurveranderingen tijdens chemo. Het hangt af van:

• Het type chemotherapie dat je krijgt.
• Je persoonlijke gevoeligheid voor geuren.
• Eventuele andere behandelingen, zoals immunotherapie of bestraling in het hoofd-halsgebied.

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 50-70% van de mensen met chemo een vorm van smaak- of geurverandering opmerkt.

Wanneer merk je het en hoe lang blijft het duren?

Veel mensen merken geurveranderingen binnen enkele dagen tot weken na de start van de behandeling. De intensiteit kan wisselen gedurende je behandelingscyclus.

Na het afronden van chemo:

• Voor de meeste mensen herstellen geur en smaak binnen 3 tot 6 maanden.
• Bij sommigen kan het langer dan een jaar duren, zeker als er zenuwbeschadiging is opgetreden.
• Soms blijven kleine veranderingen permanent aanwezig, bijvoorbeeld dat bepaalde geuren nooit meer helemaal hetzelfde ruiken.

Praktische tips om ermee om te gaan

1. Kies voor milde, geurvrije verzorgingsproducten

Sterke geuren van parfum, bodylotion of shampoo kunnen plots overweldigend of misselijkmakend zijn. Kies voor parfumvrije of subtiel geurende producten met zoveel mogelijk natuurlijke ingrediënten. De belangrijkste chemovriendelijke verzorgingsproducten je in onze webshop in de categorie Beautyproducten.

Tijdens chemo kunnen kookgeuren, zoals die van uien, knoflook of gebakken vlees, erg indringend zijn. Dat kan ervoor zorgen dat je minder trek hebt of zelfs misselijk wordt.
Enkele tips:

• Kook met de ramen open of gebruik een afzuigkap.
• Vraag iemand anders om te koken.
• Bereid gerechten op een moment dat je je minder misselijk voelt.
• Kies voor koude maaltijden, die vaak minder sterk ruiken.

Lees ook: Onze tips voor eten tijdens chemo – hoe je maaltijden smaakvol en geurvriendelijk kunt houden >>

Als geuren te heftig zijn, kun je tijdelijk kiezen voor eten en drinken met milde smaken, zoals: naturelyoghurt of kwark, havermoutpap, witte rijst of pasta met een zachte saus, licht gekoelde thee of water met een schijfje komkommer, ...

Lees ook: Genoeg water drinken: met deze 3 tips en weetjes lukt het je zeker! >>

Zet regelmatig ramen open. Gebruik een luchtreiniger zonder parfumfilters. Vermijd sterk geurende schoonmaakmiddelen en kies voor geurloze varianten.

Wanneer naar de arts?

Neem contact op met je behandelend arts als geurveranderingen gepaard gaan met aanhoudende misselijkheid of braken, je helemaal niets meer ruikt of wanneer je geurzin na 6 tot 12 maanden nog niet merkbaar herstelt. Er kan dan gekeken worden naar bijkomende oorzaken of ondersteuning, zoals verwijzing naar een specialist of diëtist.

Tot slot

Veranderingen in je geurzin kunnen een onverwachte en soms frustrerende bijwerking zijn van chemotherapie. Door milde producten te gebruiken, kookgeuren te vermijden en een frisse leefomgeving te creëren, kun je veel klachten verminderen. En onthoud: in de meeste gevallen komt je geurzin langzaam maar zeker weer terug.